Giải KOVALEVSKAIA năm 2007 được trao cho nữ TS Nguyễn Thị Ngọc Trâm (xem ảnh) bởi những công trình khoa học mà chị đã dày công nghiên cứu ròng rã suốt 15 năm trời mang lại cho đất nước một sản phẩm thuốc từ nguồn dược liệu trồng hái được trong nước điều trị u xơ tuyến tiền liệt, u xơ tử cung… đang là những căn bệnh phổ biến hiện nay làm suy giảm sức khỏe và tuổi thọ của người dân. Đó chính là viên nang CRILA – một sự kết hợp thành công giữa y học cổ truyền dân tộc với y học hiện đại mang lại những đặc tính vượt trội. Viên nang CRILA được chiết xuất từ cây Trinh nữ hoàng cung, một cây thuốc quý của nguồn gốc từ Bà Rịa – Vũng Tàu gắn liền với câu chuyện dân gian về những nàng cung nữ được tuyển vào cung tiến vua nhưng cả đời không được vua đoái hoài, cho đến già vẫn âm thầm đắng cay thân phận nàng trinh nữ. Song không chỉ là số phận tình ái, sự mất cân bằng theo lẽ thông thường của tạo hóa đã khiến họ mắc nhiều bệnh tật trong đó phổ biến là bệnh u xơ tử cung, u nang buồng trứng… Bên cạnh các cung tần mỹ nữ hẩm hiu là những quan thái giám với căn bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Các quan ngự y thường sử dụng loại cây hoang dại, sau này dân gian gọi bằng cái tên Trinh nữ hoàng cung, để chữa cho họ.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trâm bảo vệ xuất sắc luận án tiến sĩ trở thành trợ giảng cho Khoa Hóa hữu cơ, Trường đại học Kỹ thuật Xô-phi-a-Bun-ga-ri, nơi đã đào tạo chị, đồng thời chị cũng là cộng tác viên của Viện Hàn lâm khoa học Bun-ga-ri. Những kiến thức quý báu của khoa học hiện đại đã giúp chị rất nhiều trong công tác nghiên cứu và chắp cánh cho khát vọng đưa cây Trinh nữ hoàng cung cổ truyền dân tộc lên ngôi với sản phẩm mang thương hiệu CRILA. Một số hãng dược phẩm lớn châu Âu đã đề xuất mua lại phát minh của chị. Song chị từ chối chỉ một điều rất đơn giản, chị là người Việt Nam, chị sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn thử thách để khẳng định dân tộc Việt Nam cũng có thể đưa ra thị trường quốc tế những sản phẩm ngang tầm thế giới, hữu ích và đáng tự hào. CRILA đang từng ngày mang lại niềm vui hạnh phúc cho người dân Việt Nam và sẵn sàng chia sẻ với mọi người bệnh trên trái đất những công dụng hiệu quả của nó.
Sự phát triển tính năng độc đáo của hai hoạt chất sinh học cơ bản. Alcaloid và Flavonoid ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào u bướu của Trinh nữ hoàng cung cũng đã mở ra một hướng nghiên cứu cho những phát minh mới về tính năng công dụng điều trị các bệnh u bướu, trong đó có ung thư, bằng phương pháp kích thích hệ miễn dịch bằng dược thảo hiệu quả và an toàn hơn rất nhiều so với thuốc tây y và các phương pháp điều trị tây y có nguồn gốc từ hóa chất. Theo một số kinh nghiệm dân gian, người xưa cũng đã từng sử dụng cây Trinh nữ hoàng cung hoang dại để chữa các bệnh u bướu, ung thư nội tạng. Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trâm cho biết: Tiếp sau công trình CRILA chị sẽ tiếp tục hợp tác với nước ngoài để có thêm nguồn lực nghiên cứu và đưa ra một loại sản phẩm mới có tính năng điều trị ung thư cao, được chiết xuất từ Trinh nữ hoàng cung và một số thảo dược khác.
Để có được CRILA hôm nay, tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trâm cũng đã phải trải qua những bước thăng trầm tưởng chừng như khó vượt qua nổi. Sự nhận thức sính tây coi thường ta của một số đồng nghiệp đã khiến chị gần như phải đơn thương độc mã trong việc nghiên cứu cây Trinh nữ hoàng cung ngay từ những bước khởi đầu. Song nội lực của người phụ nữ đầy tố chất khoa học này thật phi thường. Chị đã miệt mài lao động khoa học ở nước ngoài để có kinh phí trở về nước đầu tư cho công trình khoa học của mình, phục vụ đất nước. Số tiền ban đầu mà chị đầu tư cho Trinh nữ hoàng cung có thể mua được một ngôi nhà ở Hà Nội, nơi chị sinh ra và trưởng thành. Với một công trình khoa học, số tiền đó không phải lớn, nhưng với tài sản của một cá nhân thì rất lớn. Đó là sự hy sinh cho khoa học mà không phải nhà khoa học nào cũng có điều kiện và dám làm, nhất là trong hoàn cảnh của Việt Nam. Chị đã từng bước khẳng định sự đúng đắn của công trình khoa học mà chị tin tưởng và nhận được sự ủng hộ của bạn bè đồng nghiệp, các cơ quan chức năng, công ty cổ phần Dược liệu Trung ương 2 và nhất là Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ. CRILA đang được người bệnh trong cả nước và bạn bè quốc tế ủng hộ đã mang lại niềm hạnh phúc lớn lao cho chị, động viên khích lệ chị bước tiếp tới những thành công mới.
Giải thưởng KOVALEVSKAIA là một phần thưởng cao quý và xứng đáng đối với nữ khoa học tài năng tâm huyết và trí tuệ Nguyễn Thị Ngọc Trâm. Gắn liền với sự nghiệp và những thành công của chị là người cha kính yêu, GS-TSKH-nhà văn Nguyễn Văn Trương, người đã từng bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học về Ứng dụng toán học trong công tác điều tra rừng tại Trường đại học Tổng hợp Đrét-đen – Cộng hòa Liên bang Đức – đã từng là Tổng Biên tập bách khoa toàn thư – cuốn sách chứa đựng những tinh hoa tri thức nhân loại – Viện trưởng Viện Kinh tế sinh thái – và chính ông là người đã có công huy động nguồn kinh phí xây dựng nên mô hình làng sinh thái, cải thiện đáng kể đời sống của người nông dân Việt Nam sinh sống trên những vùng đồi trọc và cát trắng… Những công lao đóng góp to lớn của ông cho nền y học và y tế nước ta đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận và tôn vinh danh hiệu cao quý Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới năm 2005. Mẹ chị bị bệnh ốm yếu từ rất sớm. Cha chị bên cạnh việc đảm trách những nhiệm vụ quan trọng, ông không chỉ đảm đương vai trò người cha mà cả vai trò người mẹ thay cho người vợ ốm yếu chăm sóc nuôi dạy các con và chăm lo cho vợ. Hầu như cha chị không khi nào được rảnh rỗi, thảnh thơi. Đáp lại, bốn chị em của chị đều học hành chăm chỉ đỗ đạt cao và giữ những vị trí xứng đáng trong ngành y tế và giáo dục… Em trai chị là PGS, TSKH Hiệu trưởng Trường đại học Xây dựng, chồng chị cũng là giảng viên Trường đại học Thương mại…
Tôi thấm thía mãi lời tâm sự chân thành của chị: Chúng ta ai cũng có một cuộc đời. Dám khát vọng ước mơ và thực hiện bằng được những khát vọng ước mơ để cuộc đời của chúng ta có ý nghĩa và trường tồn với cuộc sống…
Cha chị đã để lại Làng sinh thái, chị đã để lại CRILA và tiếp tục những công trình mới vì cuộc sống và sẽ mãi mãi cùng cuộc sống, góp phần vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, góp phần xây dựng Tổ quốc phồn vinh, vững mạnh.
HIỀN AN